ՀԱՅ ԳՐԵՐԻ ԳՅՈՒՏԸ

 

Շատ-շատ դարեր առաջ՝ 5-րդ դարում, Հայաստանը կանգնած էր մի ճակատագրական խաչմերուկի առաջ։ Մի ամբողջ ժողովուրդ ուներ իր լեզուն, իր երգերն ու աղոթքները, բայց չուներ այն գրերը, որոնցով կարողանար դրանք պահել հավիտյան։ Մարդիկ խոսում էին, պատմում էին, փոխանցում էին, բայց ամեն ինչ կախված էր հիշողությունից։ Իսկ հիշողությունը, երբեմն դավաճանում է…


Այդ ժամանակ, պատմության բեմ դուրս եկավ մի մարդ, որի անունը պիտի դարեր շարունակ փայլեր մեր ժողովրդի հիշողության մեջ։ Նրա անունը Մեսրոպ էր։ Մի ուսյալ, խորաթափանց ու անսովոր նպատակասլաց մարդ։ Նա հասկացավ, որ եթե հայերը չունեն իրենց սեփական գիրը, ապա երբեք չեն ունենա իսկական անկախություն։ Գիրը պետք է դառնար ազգի սիրտը, որին ոչ ոք չի կարող կտրել, ոչ ոք չի կարող մարել։

Մաշտոցը իր մտահոգությամբ կիսվում է կաթողիկոս Սահակ Պարթևի հետ:Նա ողջունում է Մաշտոցի ծրագիրը հայոց գրեր ստեղծելու կամ ունենալու մասին և իր հերթին այդ մասին տեղեկացնում Վռամշապուհ թագավորին:


Այդուհետ, ունենալով Սահակ Պարթևի և Վռամշապուհի աջակցությունը Մեսրոպ Մաշտոցը ձեռնամուխ է լինում հայոց գրերի ստեղծմանը:Նախ Վախարշապատ են բերվում Ասորիքում Դանիել եպիսկոպոսի մոտ պահվող նշանագրերը,որոնցով որոշ ժամանակ Մաշտոցը փորձում է հայերեն ուսուցանել:Սակայն կարճ ժամանակ անց պարզվում է, որ այդ նշանագրերը ամբողջությամբ չեն համապատասխանում հայոց լեզվի հնչյունաբանության:

 Մեսրոպը ճանապարհ ընկավ։ Նա երկար տարիներ ուսումնասիրեց տարբեր գրեր, խորհրդակցեց գիտուն մարդկանց հետ։ Գիշերներն անցկացրեց աղոթքի մեջ՝ հույս դնելով Աստծո վրա, որ իրեն կբացվի ճիշտ ճանապարհը։ Եվ ահա, մի օր, նրա հոգու աչքերի առաջ լուսավորվեց մի հրաշք՝ հայոց այբուբենը։ Այդ պահը կարելի է պատկերացնել որպես բոցավառ կայծ, որ ընկավ մի ամբողջ ժողովրդի ճակատագրի մեջ։


Այբուբենը ուներ 36 տառ։ Եվ ամեն տառ կարծես իր մեջ կրում էր մի գաղտնի ուժ, մի խորհուրդ։ Տառերը դասավորվեցին այնպես, որ ոչ միայն բառեր կազմեին, այլև խորհրդանշեին հավատի ու ազգի ուժը։ Առաջին երեքը՝ ԱՅԲ, ԲԵՆ, ԳԻՄ՝ խորհրդանշեցին սկիզբը, հիմքը, ճանապարհի բացումը։

Երբ գրերը ծնվեցին, հայ ժողովուրդը սկսեց կարդալ Աստվածաշունչը իր մայրենի լեզվով։ Եվ առաջին անգամ հայերը լսեցին Սուրբ գրքի խոսքը հենց իրենց լեզվով։ Դա ոչ միայն կրթական, այլև հոգևոր պայթյուն էր։ Մարդիկ լցվեցին հպարտությամբ, որ իրենց լեզուն նույնքան արժանի է, որքան մեծ ու հզոր ժողովուրդների լեզուները։

Գրերի գյուտը դարձավ մի շունչ, որ փրկեց մեզ։ Եթե չլիներ այն, գուցե մեր լեզուն վաղուց մոռացության գրկում կորցներ իր տեղը։ Բայց ահա՝ գրերը մեզ պահեցին, կապեցին մեր անցյալի ու ապագայի հետ։


Այսօր մենք գրել ու կարդալ գիտենք հենց նրա շնորհիվ, որ Մեսրոպ Մաշտոցը համարձակվեց երազել։ Նրա երազանքը դարձավ մեր իրականությունը։ Եվ ամեն անգամ, երբ բացում ես քո դպրոցական տետրը կամ գրում ես մի բառ, հիշի՛ր, որ այդ տառերը ծնվել են մեր ժողովրդի ապագան փրկելու համար։

Գրերի գյուտը պարզապես պատմություն չէ։ Դա մի կենդանի հրաշք է, որ շարունակվում է ամեն օր՝ հենց մեր մատների տակ, մեր գրիչի հուշումով։






Комментарии